Biến trở là gì ? Như thế nào gọi là biến trở volume 3 chân ?

Biến trở đối với dân kỹ thuật chúng ta rất quan trọng. Đây là một trong những yêu tố quyết định khâu vận hành sản xuất các loại thép, đồng, các linh kiện máy móc …. Vậy tác dụng của biến trở như thế nào trong sản xuất ? Mắc mớ gì phải đưa tín hiệu biến trở ra 4-20mA | 0-10V

Biến trở là gì ?

Tại anh em không để ý : Biến trở có tên gọi tiếng anh là Variable Resistor. Thực ra nó là một con điện trở di chuyển linh hoạt theo mong muốn của người sử dụng. Dân kỹ thuật mình hay gọi là con chiết áp 3 chân.

biến trở là gì
Biến trở là gì ? Như thế nào gọi là biến trở xoay

Không những thế độ nhuyễn trong khi hiệu chỉnh con biến trở điện trở dùng trong kỹ thuật rất nhạy nhưng yêu cầu sử dụng loại tốt mới có tính chính xác cao

Tuy nhiên; nhiều trường hợp người ta muốn đưa tín hiệu biến trở về dạng analog 4-20mA hoặc 0-10V nhằm mục đích giúp các plc đọc trực tiếp tín hiệu này

bộ chuyển đổi tín hiệu biến trở sang 4-20ma z170reg-1
Bộ chuyển đổi tín hiệu biến trở Z170REG-1 Seneca

Vậy ” có cách nào ” để đưa được tín hiệu biến trở về dạng 4-20mA 0-10V hoặc 0-5v ….Bạn coi ngay bài này cho tôi:

Chuyển đổi tín hiệu biến trở ra 4-20mA

Làm luôn cho nóng vì căn bản bộ này cực hay – Đa dạng nhiều chức năng – Ngoài việc; đưa về dạng biến trở 4-20mA thằng nhỏ còn có chức năng đánh tan độ nhiễu rất hiểu quả….

Ký hiệu biến trở là gì

Biến trở  được ký hiệu là ohm. Nói trắng ra nó mang đơn vị của con điện trở. Nhưng con này thể hiện là sự dao động khoảng cách nằm trong phạm vi cho phép

kí hiệu biến trở
Đơn vị kí hiệu biến trở

Ví dụ:

Con điện trở 10k. Tức là fix cố định con này luôn ở vị trí 10k

Nhưng đối với anh chàng biến trở thì hoàn toàn khác: Biến trở 10k tức là con này có thể hiệu chỉnh trải dài từ 0-10k. Điều này có nghĩa là ta có thể chỉnh nó thành con điện trở 1k – 3k -5k ….Tùy ý

Cách đọc giá trị biến trở

Việc đọc giá trị biến trở không hề khó. Vì căn bản trên con biến trở chỉ có một vài ký hiệu chính thể hiển trở kháng và dòng điện cho phép chạy qua

Ví dụ:

cách đọc giá trị biến trở
Cách đọc giá trị biến trở thông dụng

Tác dụng của biến trở

Vậy biến trở dùng để làm gì ?

Ví dụ luôn:

Từ hình ảnh minh họa phía dưới. Bạn có thể sử dụng con biến trở hiệu chỉnh cho đèn sáng dần từ từ hoặc từ sáng chuyển dần sang từng mức tối cho đến khi tắt hẳn

tác dụng của biến trở
Tác dụng của biến trở trong việc hiểu chỉnh đèn LED nguồn 12V

Nếu là dân kỹ thuật. Hẳn các bạn đã từng tham quan các nhà máy sản xuất thép Nếu không phải dân kỹ thuật mà muốn tìm hiểu thì anh em lên google thôi !

Tại nhà máy sản xuất thép có một khâu gọi là uốn thép. Và để uốn được những khung thép hoặc thanh thép như ý muốn: Tròn; hình chữ S, chữ L…. Thì công dụng của biến trở là truyền tín hiệu về plc để điều chỉnh máy móc thiết bị uốn thép theo ý muốn

Ngoài ra; Các chức năng thường ngày ta hay sử dụng như đài radio hoặc nút vặn chỉnh tiếng to nhỏ của tivi hồi xưa…… đều được tích hợp các con biến trở

Cấu tạo biến trở

Theo tôi nghĩ. Trong nghành kỹ thuật thì con biến trở ! Chắc mỗi nó là có cấu tạo đơn giản nhất

cấu tạo biến trở
Cấu tạo biến trở công suất + Biến trở tinh chỉnh…..

Mặc dù nói là biến trở 3 chân nhưng cấu tạo 3 chân gồm 2 dầu chân biến trở cố định và một con chạy nhằm biến đổi tín hiệu điện trở liên tục

Phía ngoài có một lớp vỏ nhựa bảo vệ. Bên trong là cuộn dây đồng nhiều hợp kim tạo thành với điện trở suất lớn nhỏ tùy thuộc vào phạm vi hoạt động người sử dụng yêu cầu

cấu tạo biến trở con chạy
                                     Cấu tạo biến trở con chạy 0-10 ohm loại 3 chân

Nối với lớp nhự bảo vệ là một thanh inox dài độ 20mm dùng để vặn con trở chạy nên thường người ta hay gọi ” biến trở volume 3 chân

Các loại biến trở

Xét về hình dáng kết cấu ta có tới 3 loại biến trở bao gồm:

  • Biến trở con chạy
  • Biến trở tay quay
  • Và biến trở than

Trong đó; dòng biến trở con chạy được sử dụng khá phổ biến trong các trường hợp test thử nghiệm sản phẩm – Áp dụng vào nhiều dây chuyền vận hành sản xuất…

các loại biến trở
          Các loại biến trở con chạy + Tay quay + Than dạng tỉnh chỉnh công suất lớn

Xét về cấu tạo chân biến trở ta có:

  • Biến trở 2 chân
  • Biến trở 3 chân
  • Và biến trở 5 chân | 6 chân

Tất nhiên; dòng biến trở 3 chân chúng ta gặp khá nhiều !

Xét về phạm vi hoạt động ta có:

Biến trở 5K

Biến trở 10k

Hay các loại biến trở có công suất lớn như:Biến trở 50k – 100k – 150k…..

Sơ đồ chân biến trở 10k

Đây là sơ đồ con biến trở 3 chân dạng tay quay

sơ đồ chân biến trở 10k
                                                                    Sơ đồ chân biến trở 10k gồm 3 chân

Dưới đây sẽ ví dụ bằng ảnh mình hóa để các bạn dễ hình dung cách thức di chuyển của con biến trở núm vặn dạng xoay

nguyên lý hoạt động biến trở volume 3 chân
                                        Nguyên lý hoạt động biến trở volume 3 chân

Cách xác định chân biến trở 50k

Việc xác đinh chân các loại biến trở khá dễ. Chỉ cần một con đồng hồ VOM là xử lý ok ! Tất nhiên; trong tay các anh em kỹ thuật tôi nghĩ luôn có con VOM đồng hành

Ta cứ lấy 2 kim dò của con đồng hồVOM cắm vào 2 trong 3 chân con biến trở. Sau đó sử dụng núm vặn kiểm tra thôi.

cách xác định chân biến trở
                  Cách xác định chân biến trở xem chân chạy nằm ở đâu trong 3 chân

Ví dụ:

Cấm vào chân 1-2 con biến trở  vặn không thấy động tĩnh gì. Cắm chân 2-3 sau khi vặn thấy giá trị điện trở thay đổi thì chân 3 chính là chân chạy.

Đối với các chân biến trở khác chúng ta cũng xử lý tương tự !

Cách mắc biến trở 3 chân 100k

Với cách mắc chiết áp 3 chân này bạn có thể mắc các loại biến trở 5k 10k… !

cách mắc biến trở 3 chân
                        Cách mắc biến trở 3 chân 100k ( Sơ đồ đấu dây biến trở )

Đối với cách chuyển đổi tín hiệu ohm từ biến trở ra tín hiệu analog 4-20mA 0-10V; ta phải mắc biến trở với bộ chuyển đổi như thế nào ?

cách mắc dây biến trở 3 chân 4-20mA
                Sơ đồ cách mắc dây biến trở 3 chân 4-20mA truyền tín hiệu analog về plc

Kham thảo thêm:

Cách hiệu chỉnh relay áp suất